Ένας Σπόρος που ήταν Γίγαντας...

Μου ζήτησαν να κάνω μια μικρή μουσική αναφορά στον Γιάννη Σταματίου, τον βιρτουόζο του μπουζουκιού που έγινε πασίγνωστος με το παρατσούκλι “Σπόρος” και έφυγε πριν 4 μέρες....
Εγώ χατήρι όπως ξέρετε δεν χαλάω κι ας είμαι ένας κουκουλοφόρος blogger...
Βρήκα λοιπόν μια πολύ καλή μαρτυρία για τον Σπόρο από τον Πάνο τον Γεραμάνη, που όχι μόνο τον ήξερε καλά, αλλά ήταν και πολύ καλοί φίλοι (λένε μάλιστα ότι η υγεία του Σπόρου πήρε την κάτω βόλτα μετά τον θάνατο του Γεραμάνη):


"Ο Γιάννης Σταματίου – Σπόρος ανήκει στους κορυφαίους δεξιοτέχνες του μπουζουκιού, με θητεία κοντά 50 χρόνια, στο αυθεντικό λαϊκό τραγούδι, όπου διακρίνεται σαν σπουδαίος εκτελεστής από τότε που ξεκίνησε, το 1950, μέχρι σήμερα.
Κυριάρχησε σαν πρώτο μπουζούκι στη δισκογραφία και στο λαϊκό πάλκο. Οι «18 μουσικές ανταύγειες» εκφράζουν την καθαρότητα της σκέψης και του παιξίματος του Σπόρου. Κουβαλούν τις καταβολές μιας ολόκληρης ζωής, ζυμωμένη με τα πιο γνήσια και αυθεντικά στοιχεία του λαϊκού μας τραγουδιού και, σε προέκταση, της λαϊκής μουσικής παράδοσης του τόπου μας.
Για να φτάσει στο σημείο αυτής της δημιουργικής προσφοράς, σήμερα, ο Γιάννης Σταματίου – Σπόρος, μπήκε στο χώρο τα λαϊκής μουσικής σκηνής από πολύ μικρός.
Φορούσε ακόμα το καπέλο με την κουκουβάγια και ήταν μαθητής της τρίτης τάξης του οκτατάξιου γυμνασίου στον Άγιο Αρτέμη, στη Γούβα. Ο Σπύρος Ευσταθίου, επαγγελματίας μουσικός (έπαιζε μπουζούκι), τον πήρε και τον πήγε στου Χαριτόπουλου, στην οδό Ίωνος, δίπλα στο διάσημο μπαράκι του Μάριου.
Ένα χειμωνιάτικο δειλινό του 1948 ο Γιάννης Σταματίου δρασκέλισε το πρώτο σκαλοπάτι του λαϊκού τραγουδιού.
Πέρασαν από τότε 50 χρόνια. Σήμερα ο Γιάννης Σταματίου ή Σπόρος (όπως τον ονόμασε – και του ’μεινε – ο Μανώλης Χιώτης) κουβαλάει στην πλάτη του ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας του αυθεντικού λαϊκού τραγουδιού.
Με τον Άκη Πάνου έπαιζαν σε μία ταβέρνα στην Καλλιθέα. Ξεκίνησαν να δουλεύουν επαγγελματικά με τον Άκη και έναν φίλο τους τον Τζων. Έκαναν τρίο και βράδυ έπαιζαν και τραγουδούσαν στο ταβερνάκι του Σιληβάνι στο Κουκάκι. Επίσημα δούλεψε σε πάλκο το καλοκαίρι του 1950, στο κέντρο «Νίκη» της οδού Φραντζή στο Νέο Κόσμο. Πήρε τη θέση του Σπύρου Ευσταθίου, ο οποίος πήγε να δουλέψει στην «Τριάνα» με τον Γ. Παπαϊωάννου.
Ένα χρόνο αργότερα εργάστηκε με τον Σπύρο Ζαγοραίο στην «Άνεση» της οδού Βουλιαγμένης και μετά στα «Πηγαδάκια» της Ιεράς Οδού, πάλι με τον Ζαγοραίο. Όταν τελείωναν τις νύχτες, ξεκινούσαν από το Αιγάλεω με τα πόδια για να φθάσουν στα σπίτια τους στο Μπραχάμι. Το 1951 με δανεικό μπυζούκι από τον οργανοποιό Παναγή δούλεψε στου Καλαματιανού, στις Τζιτζιφιές.
Στα μέσα του 1952 μπαίνει στο στούντιο και «κολλάει» εκεί για χρόνια ολόκληρα. Συμμετέχει ως πρώτος εκτελεστής, σολίστ του μπουζουκιού, σε εκατοντάδες τραγούδια σε ηχογραφήσεις γνωστών τραγουδιστών όπως: Στρ. Παγιουμτζή, Μ. Νίνου, Στ. Χασκίλ, Θ. Ευγενικού, Σ. Μπέλλου, Στ. Καζαντζίδη, Πρ. Τσαουσάκη, Γρ. Μπιθικώτση, Μ. Λίντα, Π. Γαβαλά, Κ. Γκρέυ, Γ. Λύδια, Α. Χρυσάφη, Μ. Μελάγια, Ζ. Νάχη, Ρ. Ντάλια, Π. Πάνου, Ζ. Σαπουντζάκη, Στ. Τζουανάκο, Τ. Μαρούδα, Τ. Βοσκόπουλο, Μαρινέλλα κ.ά.
Όλοι οι συνθέτες του ζητούσαν να παίξει σε τραγούδια τους, όχι μόνο γιατί ήταν σπουδαίος δεξιοτέχνης, αλλά γιατί αυτοσχεδίαζε στις εισαγωγές και έκανε ακόμη πιο όμορφα τα τραγούδια τους.



Συνεργάστηκε στενά με τους Σπ. Περιστέρη, Β. Τσιτσάνη, Γ. Μητσάκη, Μ. Χιώτη, Γ. Τατασσόπουλο, Γ. Ζαμπέτα, Μπ. Μπακάλη, Χρ. Κολοκοτρώνη, Θ. Δερβενιώτη, Π. Πέτσα, Γ. Κλουβάτο, Στ. Χρυσίνη, Στ. Τζουανάκο, Μ. Χατζιδάκι, Γ. Μουζάκη, Γ. Κατσαρό, Γ. Βέλλα, Λ. Μαρκέα, Ζ. Ιακωβίδη κ.ά.
Ο Σπόρος – κατά Καζαντζίδη – υπήρξε «μπουζούκαρος», ενώ ο Μανώλης Χιώτης τον έκανε μόνομο συνεργάτη του και τον θεώρησε το alter ego του. Παράλληλα με τη δισκογραφία εμφανίστηκε σε λαϊκά κέντρα της Αθήνας όπως τα «Ταμπού», «Τζίμη του χοντρού», «Τριάνα του Χειλά», «Καλαματιανού», Λουζιτάνια», «Ροζμαρί» από το 1952 έως το 1958 με τους Π. Πάνου, Χρηστάκη, Στ. Τζουανάκο, Άννα Μπέλλα, Σεβάς Χανούμ, Κ. Καπλάνη, Απ. Χατζηχρήστο κ.α. Αργότερα, μετά την επιστροφή του από την Αμερική, εμφανίστηκε στα κέντρα διασκέδασης: «Παγκόσμιο», «Παλιά Αθήνα», «Μοστρού», «Δειλινά», «Διογένης», «Φαντασία» με τους Γρ. Μπιθικώτση, Μπ. Τσετίνη, Λ. Διαμάντη, Τ. Βοσκόπουλο, Μαρινέλλα, Μ. Λίντα, Ρ. Βλαχοπούλου κ.ά.
Χρυσές σελίδες ο Γιάννης Σταματίου έγραψε στην Αμερική όπου εργάστηκε σε κέντρα ελληνισμού και όχι μόνο από το 1958 έως το 1980. Αποθεώθηκε, γνώρισε μεγάλες δόξες, ενώ είχε διάσημους θαυμαστές. Νύχτες ολόκληρες τον άκουγαν ο Φρανκ Σινάτρα, ο Έλβις Πρίσλεϊ, ο Σάμι Ντέιβις Τζούνιορ και ο Ντιν Μάρτιν. Ήταν τόσο μεγάλη η επιτυχία του στην Αμερική ώστε έγινε και εξώφυλλο στο «Time» το 1963. Τα τελευταία χρόνια εργάστηκε σε κέντρα με ρεμπέτικα, ενώ εξαντλήθηκε ένας δίσκος του με οργανικά κομμάτια (δικές του συνθέσεις) με τίτλο «Σπόρος και χρόνος»".


ΚΕΝΤΡΙ: Ο Σπόρος έφυγε από κοντά μας να βρεί τους παλιούς του φίλους πριν λίγες μέρες, στις 17 Ιανουαρίου.
Η είδηση του θανάτου του έκανε τον γύρο του κόσμου, αφού ο Σπόρος είχε δώσει ρέστα με το μπουζούκι του στην Αμερική και τον Καναδά...
Μέχρι και ο Τζίμι Χέντριξ είχε μιλήσει για τα εκπληκτικά του χέρια που μεγαλουργούσαν στο μπουζούκι!!!
Ο Φρανκ Σινάτρα έλεγε χαρακτηριστικά «αν θέλετε να ακούσετε τον πιο γρήγορο μουσικό του κόσμου, λέγεται Σπόρος και εμφανίζεται εκεί», όταν ο Γιάννης Σταματίου έκανε μεγάλη καριέρα στην Αμερική.
Με τις εμφανίσεις του στα καζίνο του Las Vegas, έκανε όλη την Νεβάδα και τη δυτική ακτή να μιλάει γι’ αυτόν. Τότε που είχε στα πρώτα τραπέζια να τον θαυμάζουν τον Τζακ Λέμον, τον Κερκ Ντάγκλας και τον Φρανκ Σινάτρα. Τότε που μοιραζόταν το ίδιο καμαρίνι με τον Ρέι Τσαρλς.
Ήταν γίγαντας, αλλά όλοι τον φώναζαν Σπόρο και ο "νονός" για το παρατσούκλι του ήταν ο Χιώτης.
Μόλις 13 ετών εμφανίστηκε στο «Μπαράκι» του Μάριου, σ’ εκείνο το πατάρι-στρατηγείο του ρεμπέτικου επί της οδού Ίωνος στην Ομόνοια. «Για κοίτα το σποράκι, καλά που παίζει» είπε ο Μανόλης Χιώτης όταν τον πρωτάκουσε κι από τότε κανένας πια δεν τον ξαναφώναξε με το βαφτιστικό του.
Ο ίδιος σε μια του συνέντευξη απέδωσε την ευστοχία που είχε το προσωνύμιο στο ότι: «ήμουν αδύνατος τότε, κατοχικός, μια σταλιά».
Χθες το μεσημέρι στο νεκροταφείο της Καλλιθέας κηδεύτηκε ο Γιάννης Σταματίου και πήγε ν' ανταμώσει τον Τατασόπουλο, τον Μπέμπη, τον Λεμονόπουλο, τον Χιώτη και όλους τους μεγάλους του μπουζουκιού.
Για όσους δεν έτυχε να τον ακούσουν, ας ψάξουν να βρούν σε πρώτη εκτέλεση κάποιο από τα: «Έλα σήκω χόρεψέ το», «Σπάστα γκρέμισ’τα κυρά μου», «Άσπρο πουκάμισο φορώ» και θα καταλάβει τι σήμαινε Σπόρος...